نوعی سفال قرمز رنگ آجری و شتری رنگ و دست ساز و کم مقاومت متعلق به حدود هزاره پنجم قبل از میلاد که غالباً به شکل کاسه و بشقاب در اولین لایه های باستانی محوطه های تپه چشمه علی ری- سیلک تپه شهریار و… و نقاط دیگر دیده می شوند.
عده ای این گونه سفال را پدیده فنی می دانند که ناشی از جنس خمیر سفال و میزان درجه حرارت کوره است.
برخی از باستان شناسان سفال قرمز رنگ منقوش را یک پدیده فرهنگی می دانند و از آن به عنوان تمدن سفال قرمز رنگ منقوش نام می برند. نظر اول منطقی تر به نظر می رسد
به طور مثال اگر درجه حرارت بالا باشد و در خمیر سفال اکسید آهن وجود داشته باشد و هنگام پختن میزان اکسیژن زیاد باشد سفال به رنگ قرمز در می آید و با کاهش اکسیژن به رنگ تیره و کم شدن حرارت باعث رنگ صورتی می شود.
به سفالی هایی گفته می شود که بدون پوشش لعاب باشد. سفالینه های بی لعاب معمولاً با گل خمیری به رنگ های قرمز،نخودی،خاکستری و بیشتر در شکل های خمره، آبخوری، کاسه و پیاله، بشقاب ، کوزه و قمقمه ساخته می شوند.
امروزه از ظروف سفالی بدون لعاب و ساده برای نقاشی و طراحی در کارگاه های نقاشی استفاده می شود و طرح های زیبایی روی این ظروف ساده ثبت می شود.
ساخت سفالینه های بی لعاب مقدم بر سفالینه های لعاب دار می باشد و قور سفالینه بدون لعاب در کنار سفال های لعاب دار در طول تاریخ به دلیل کاربرد آن در زندگی روزمره مردم بوده است.
این ظروف سفالی بیشتر شامل سفالینه های لوله درازی است که از منقار پرندگان نظیر حواصیل و غیره گرفته شده است.
یک نوعی سفال به رنگ سیاه ، خاکستری و متمایل به زرد یا قرمز براق و درخشان ، فلز حالت ، محکم و چرخ ساز و در اشکالی بدیع و نو ظهور که همزمان با آغاز عصر آهن و مصادف با ورود اسقرار جوامع آریایی به خلاف ایران در لایه های باستانی نیمه دوم هزاره دوم تا اوایل هزاره اول ظاهر می گردد و پس از رواجی گسترده در پهنه فلات ایران در حدود قرن سوم قبل از میلاد و مقارن تشکیل دولت پارت از رونق می افتد.
برخی از باستان شناسان تولید و ظهور سفال خاکستری،سیاه را به اقوام مهاجر جنگجو و اسب سوار آریایی ارتباط می دهند
بعضی از آن ها به رنگ سیاه و خاکستری یک دست هستند. بعضی با خطوط داغداری و زیگزاک و زمانی با خطوط کنده به شکل برگ های زیتون تزئین شده اند. این تزئینات در بدنه زیر گردن و دسته سفالینه انجام شده است. در پاره ای موارد نقش خورشید و ماه بصورت نیمه برجسته در محل اتصال لوله ها به بدنه یا محل چرخش آنها نقش شده است.
سفال های داغ دار به ظروف سفالی گفته می شود که سفالگران قبل از آنکه سفال را به کوره ببرند نقش هارا را با استفاده از مهره های استخوانی یا سنگی و حتی با ناخن بر روی سفال ها می کشند و بعد از پخته شدن سفال اثر این عمل تزئینی که اصطلاحاً داغ نامیده می شود بر روی سفال باقی می ماند.
نوعی سفالینه قرمز رنگ چرخ ساز ، گاه منقوش و گاه با نقش کنده که نمونه هایی مشخص آن با شوش دوم از هزاره سوم پیش از میلاد شروع می شود.