ماده اصلی تهیه و تولید سفال، خاک رس است و به همین علت سفالها عموماً نخودی رنگ هستند. به علت تغییر رنگ و افزایش استقامت و مقاومت سفال، اصطلاحاً آن را لعابکاری میکنند به همین خاطررنگهای مختلفی که بر روی ظروف سفالی و سرامیک جلوهگر میشود را لعاب میگویند.
لعاب از نظر دستهبندی مواد شیمیایی در خانواده «شیشهها» قرار میگیرد ترکیبهای شیمیایی لعاب «باز» ها «اسید» ها هستند. مقدار و ترکیب اکسیدهای مختلف، باعث تنوع رنگ در لعاب میشود.
رنگ و لعاب ها در واقع همان پوشش شفاف و درخشان موجود بر روی سفال ها هستند،
که زیبایی و درخشندگی بی نظیر را به سفال می بخشد و سفال هارا به رنگ های مختلف جذاب و دلچسب می کنند.
استفاده از رنگ و لعاب در سفالگری و ظروف سفالی علاوه بر ایجاد جذابیت و زیبایی، سبب افزایش استحکام و دوام سفال می گردد و ظرف سفالی را محکم می کند.
و لعاب ها دارای انواع مختلفی از جمله براق یا مات، شفاف یا کدر، صاف و یا حتی بافت دار می باشد.
نوع رنگ بندی و لعاب بستگی به نوع فرمول آن و مواد تشکیل دهنده آن و اجزاء آن دارد، به همین خاطر با ترکیب مواد تشکیل دهنده لعاب به میزان های مختلف، می توانید رنگ و لعاب جدیدی را ابداع نمایید و خودتان لعاب مخصوص خودتان را داشته باشید.
لعاب معمولا ماده چسبنده ای نیست و حال چسبندگی خوبی ندارد، اما تماس آن با سفال سبب نفوذ آن در خاک رس می گردد و زمانی که در درجه حرارت معینی قرار می گیرد به خوبی بر روی سفال نهادینه می گردد.
لعاب از مخلوط کردن پودر سنگهای مختلف با یکدیگر به وجود میآید. بستگی به نوع پودر سنگها و مقادیرشان لعابهای متفاوتی تولید میشود.
ترکیبات آزمایشی این پودر ها در کورهای مخصوص مورد آزمون قرار میگیرد تا میزان و درصد هر یک از آنها برای به دست آوردن رنگ معینی از لعاب، تعیین گردد. بعد از دست یافتن به ترکیب نهایی پودر لعابها درون ظروف سرامیکی ریخته میشود و برای پخت در کوره قرار میگیرد. یکی از موارد ضروری در لعابکاری پختن لعابها است. این کار باعث میشود مواد سمی احتمالی که در لعاب وجود دارد از بین برود.
پس از پختن ، لعاب را از ظروف سرامیکی جدا کرده و سپس آن را میکوبند تا خرد شود و بهصورت پودر درمیآوردند. شرایط استفاده از پودر لعاب این چنین است که آن را با آب مخلوط می کنند تا بهصورت مایع دربیاید. بعد مایعِ لعاب درست شده را برای لعابکاری ظروف سفالی استفاده میکنند.
لعابها بعد از پخت روی ظروف سفالی، نامحلول می شود و در مقابل فشار هوا، آب، سرما و گرما مقاوم می شوند و لعابی که در برابر هر کدام از عوامل ذکرشده دچار ضعف باشد اصطلاحاً پوستهپوسته میشود و میریزد و استاندارد نیست.
بیشترین ترکیبات معدنی که از آن ها در ترکیب لعاب استفاده می شود شامل
اکسید آهن
اکسید کبالت
اکسید کروم
اکسید مس
کربنات مس هستند.
ظروف سفالی لعاب دارو بدون لعاب در فروشگاه اینترنتی سفالینه موجود می باشد.